PGS. TS ĐỖ PHÚ TRẦN TÌNH PHÂN TÍCH VỀ KHƠI THÔNG ĐIỂM NGHẼN VỀ THỂ CHẾ LIÊN KẾT VÙNG GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÙNG ĐÔNG NAM BỘ TẠI TẠP CHÍ CỘNG SẢN – SỐ ĐẶC BIỆT “KHƠI THÔNG ĐIỂM NGHẼN THỂ CHẾ ĐỂ ĐẤT NƯỚC VƯƠN MÌNH KỶ NGUYÊN MỚI”

Trong số đặc biệt của Tạp chí Cộng sản với chủ đề “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình kỷ nguyên mới”, PGS. TS Đỗ Phú Trần Tình đã có bài phân tích chuyên sâu về thực trạng và những rào cản trong thể chế liên kết vùng – yếu tố đang cản trở sự phát triển của vùng Đông Nam Bộ.

Hình 1: Hình ảnh trích Tạp chí Cộng sản

Là vùng kinh tế trọng điểm, Đông Nam Bộ nhiều năm liền dẫn đầu cả nước về đóng góp GRDP và ngân sách. Tuy nhiên, giai đoạn gần đây, khu vực này đang có dấu hiệu chững lại. Tỷ trọng GRDP toàn vùng trong GDP cả nước đã giảm từ 34,2% (năm 2010) xuống còn 30,2% (năm 2023); đóng góp ngân sách cũng có xu hướng giảm.

Hình 2: Số liệu phân tích cho thấy xu hướng giảm sút trong đóng góp GRDP và ngân sách của vùng Đông Nam Bộ những năm gần đây

PGS. TS Đỗ Phú Trần Tình chỉ rõ ba "điểm nghẽn" lớn trong thể chế liên kết vùng:

(i) Thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng: Hiện chưa có luật hoặc nghị định cụ thể điều chỉnh hoạt động liên kết giữa các địa phương trong vùng.

(ii) Vai trò yếu của Hội đồng Điều phối vùng: Dù đã được thành lập theo Quyết định 825/QĐ-TTg ngày 11/7/2023, nhưng Hội đồng chưa có tư cách pháp lý rõ ràng, chưa phải là một cấp hành chính chính thức.

(iii) Không có ngân sách chung cho liên kết vùng: Các dự án liên vùng gặp khó do thiếu nguồn tài chính ổn định, trong khi ngân sách "giữ lại" của địa phương không được phép dùng cho đầu tư chung.

Hình 3: Các địa phương gặp khó trong triển khai dự án liên kết do thiếu cơ chế tài chính và pháp lý thống nhất

Để khơi thông những điểm nghẽn này, PGS. TS Đỗ Phú Trần Tình đề xuất ba giải pháp mang tính đột phá:

Thứ nhất, luật hóa liên kết vùng: Trước mắt cần ban hành Nghị định riêng, tiến tới xây dựng Luật Liên kết vùng và đưa vào Hiến pháp.

Thứ hai, thí điểm Hội đồng Điều phối vùng trực thuộc Chính phủ: Hội đồng thành cơ quan chuyên trách, có tư cách pháp nhân, ngân sách và con dấu riêng. Chủ tịch Hội đồng nên là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh kiêm nhiệm.

Thứ ba, thành lập Quỹ Đầu tư phát triển hạ tầng vùng: Sử dụng ngân sách "giữ lại" từ các địa phương đóng góp tích cực, kết hợp nguồn lực từ Trung ương và TP. Hồ Chí Minh để đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm, thúc đẩy kết nối liên vùng.

Qua những đề xuất trên, PGS. TS Đỗ Phú Trần Tình kỳ vọng sẽ tháo gỡ ách tắc thể chế, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa vùng và địa phương, đồng thời tạo điều kiện cho Đông Nam Bộ tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế, hướng tới mục tiêu tăng trưởng GRDP 8 – 8,5%/năm đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tải về tại: Chi tiet bai viet.pdf

__________________________

Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia TP.HCM

Số điện thoại: 028 3724 4555 (Số nội bộ 6571)

Email: idp@uel.edu.vn

Địa chỉ: Phòng A.807, trường Đại học Kinh tế - Luật, Số 669, đường Đỗ Mười, Linh Xuân, Thủ Đức, TP.HCM